လေ့လာမှုအသစ်တစ်ခုတွင် သွားဖုံးရောဂါသည် Covid-19 နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးများနှင့် ဆက်စပ်နေသည်။
လေ့လာမှုအသစ်တစ်ခုအရ အဆင့်မြင့်သွားဖုံးရောဂါရှိသူများသည် လေဝင်လေထွက်ကိရိယာလိုအပ်ပြီး ရောဂါကြောင့်သေဆုံးနိုင်ခြေ ပိုများကြောင်း အပါအဝင် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်၏နောက်ဆက်တွဲပြဿနာများကို ခံစားရနိုင်ခြေပိုများကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့သည်။ လူနာ 500 ကျော်ကို စစ်ဆေးခဲ့ရာ ပြင်းထန်သောသူများကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။ သွားဖုံးရောဂါသည် Covid-19 ကြောင့် သေဆုံးနိုင်ခြေ ကိုးဆပိုများသည်။ခံတွင်းရောဂါရှိသော လူနာများသည် လေဝင်လေထွက် အထောက်အကူ လိုအပ်ရန် အလားအလာ ငါးဆနီးပါး ပိုများကြောင်းလည်း တွေ့ရှိခဲ့သည်။
ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်သည် ယခုအခါ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းတွင် လူပေါင်း ၁၁၅ သန်းကို ကူးစက်ခဲ့ပြီး ၄.၁ သန်းခန့်သည် UK မှ ရောက်ရှိလာခြင်းဖြစ်သည်။ သွားဖုံးရောဂါသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် အဖြစ်များဆုံး နာတာရှည်ရောဂါများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်။UK တွင် အရွယ်ရောက်ပြီးသူ၏ 90% ခန့်သည် သွားဖုံးရောဂါ တစ်မျိုးမျိုးရှိသည်။ သွားနှင့်ခံတွင်းကျန်းမာရေးဖောင်ဒေးရှင်းအရ သွားဖုံးရောဂါကို အစောပိုင်းအဆင့်တွင် အလွယ်တကူ ကာကွယ်နိုင် သို့မဟုတ် စီမံနိုင်သည်။
ပရဟိတအဖွဲ့၏အမှုဆောင်အရာရှိချုပ် ဒေါက်တာ Nigel Carter OBE သည် သင့်ခံတွင်းကျန်းမာရေးကို ဦးစားပေးလုပ်ဆောင်ခြင်းသည် ဗိုင်းရပ်စ်ကိုတိုက်ဖျက်ရာတွင် အဓိကအခန်းကဏ္ဍမှပါဝင်သည်ဟု ယုံကြည်သည်။
ဒေါက်တာ Carter က ဤသို့ဆိုသည်– “ဒါက ပါးစပ်နဲ့ တခြားကျန်းမာရေးအခြေအနေတွေကြားက ဆက်နွှယ်မှုဖြစ်စေတဲ့ လေ့လာမှုများစွာထဲက နောက်ဆုံးတစ်ခုပါ။ဤနေရာတွင် အထောက်အထားများသည် လွှမ်းမိုးနေပုံရသည် - ခံတွင်းကျန်းမာရေး၊ အထူးသဖြင့် ကျန်းမာသောသွားဖုံးများကို ထိန်းသိမ်းခြင်းဖြင့် - သင်သည် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်၏ အဆိုးရွားဆုံး နောက်ဆက်တွဲပြဿနာများ ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေကို ကန့်သတ်ထားနိုင်သည်။
“မကုသဘဲထားရင် သွားဖုံးရောဂါက ပြည်တည်နာတွေ ဖြစ်လာနိုင်ပြီး နှစ်တွေကြာလာတာနဲ့အမျှ သွားတွေကို ထောက်ပံ့ပေးတဲ့ အရိုးတွေ ပျောက်သွားနိုင်တယ်” ဟု ဒေါက်တာ ကာတာက ထပ်လောင်းပြောသည်။“သွားဖုံးရောဂါတွေ များလာတဲ့အခါ ကုသမှုက ပိုခက်ခဲလာပါတယ်။ကိုရိုနာဗိုင်းရပ် ရှုပ်ထွေးမှုများနှင့် ချိတ်ဆက်မှုအသစ်ကြောင့်၊ စောစီးစွာ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှု လိုအပ်မှုမှာ ပိုမိုများပြားလာသည်။
သွားဖုံးရောဂါ၏ ပထမဆုံးလက္ခဏာမှာ သွားတိုက်တံပေါ်တွင် သို့မဟုတ် သွားတိုက်ပြီးနောက် တံတွေးထွေးထားသော သွားတိုက်ဆေးတွင် သွေးများထွက်ခြင်း ဖြစ်သည်။အစာစားတဲ့အခါမှာလည်း သွားဖုံးတွေက သွေးထွက်နိုင်ပြီး ခံတွင်းထဲမှာ အရသာဆိုးတွေ ထွက်စေပါတယ်။မင်းရဲ့အသက်ရှုမဝတာတွေလည်း ဖြစ်လာနိုင်တယ်။
သွားနှင့်ခံတွင်းကျန်းမာရေးဖောင်ဒေးရှင်းသည် လူများစွာကို လျစ်လျူရှုထားသည်ဟု သုတေသနပြုပြီးနောက် သွားဖုံးရောဂါလက္ခဏာများကို စောစီးစွာအရေးယူခြင်း၏ အရေးပါမှုကို မီးမောင်းထိုးပြရန် စိတ်အားထက်သန်နေပါသည်။
ပရဟိတအဖွဲ့မှ စုဆောင်းထားသော နောက်ဆုံး ကိန်းဂဏန်းများအရ ဗြိတိန်နိုင်ငံသား ငါးဦးတွင် တစ်ဦး (၁၉%) နီးပါးသည် သွေးထွက်သည့်နေရာကို ချက်ခြင်းတိုက်ခြင်း ရပ်တန့်ပြီး ဆယ်ဦးတွင် တစ်ဦး (၈%) နီးပါးသည် သွားတိုက်ခြင်းကို လုံးဝရပ်ဆိုင်းကြောင်း ပြသထားသည်။“သင့်သွားများ သွေးထွက်ပါက၊ ဆက်လက်၍ သန့်ရှင်းရေးလုပ်ပါ။ သွားများ နှင့် gumline အနှံ့ ဖြီးပါ။သွားတစ်ဝိုက်ရှိ သွားချေးများနှင့် သွားချေးများကို ဖယ်ရှားခြင်းသည် သွားဖုံးရောဂါကို ကာကွယ်ရန် အရေးကြီးပါသည်။
“သွားဖုံးရောဂါမဖြစ်အောင် အထိရောက်ဆုံးနည်းလမ်းကတော့ ဖလိုရိုက်သွားတိုက်ဆေးနဲ့ သွားတိုက်ဆေး တစ်နေ့ကို နှစ်မိနစ် နှစ်ကြိမ်တိုက်ပြီး သွားကြားခံပွတ်တံ ဒါမှမဟုတ် သွားပွတ်ကြိုးနဲ့ နေ့စဉ် သန့်ရှင်းရေးလုပ်ပါ။အထူးပြု ခံတွင်းသန့်ဆေးကို ရယူခြင်းက အထောက်အကူဖြစ်နိုင်သည်ကို သင်တွေ့ရှိနိုင်သည်။
“နောက်ထပ်လုပ်ရမှာက သင့်သွားဘက်ဆိုင်ရာအဖွဲ့ကို ဆက်သွယ်ပြီး ကျွမ်းကျင်သွားဘက်ဆိုင်ရာကိရိယာတွေနဲ့ သင့်သွားနဲ့သွားဖုံးတွေကို စေ့စေ့စပ်စပ်စစ်ဆေးဖို့ တောင်းဆိုပါ။သွားတစ်ချောင်းချင်းစီရဲ့ သွားဖုံးနားက သွားဖုံးတွေကို တိုင်းတာပြီး သွားဖုံးသွားဖုံးရောဂါ စတင်နေပြီဆိုတဲ့ လက္ခဏာရှိမရှိ တိုင်းတာပါလိမ့်မယ်။”
ကိုးကား
1. Marouf, N., Cai, W., Said, KN, Daas, H., Diab, H., Chinta, VR, Hssain, AA, Nicolau, B., Sanz, M. and Tamimi, F. (2021 ) သွားဖုံးရောင်ခြင်းနှင့် COVID-19 ကူးစက်မှု၏ပြင်းထန်မှုအကြား ဆက်စပ်မှု- ဖြစ်ရပ်ထိန်းချုပ်လေ့လာမှု။J Clin Periodontol ။https://doi.org/10.1111/jcpe.13435
2. Coronavirus Worldometer၊ https://www.worldometers.info/coronavirus/ (မတ်လ 2021 သို့ဝင်ရောက်ခဲ့သည်)
3. UK ရှိ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ် (COVID-19)၊ နေ့စဉ် အပ်ဒိတ်၊ ယူကေ၊ https://coronavirus.data.gov.uk/ (မတ်လ 2021 ဝင်ရောက်ခဲ့သည်)
4. University of Birmingham (2015) 'ကျွန်ုပ်တို့အားလုံးနီးပါးတွင် သွားဖုံးရောဂါရှိသည် - ထို့ကြောင့် ၎င်းနှင့်ပတ်သက်ပြီး တစ်ခုခုလုပ်ကြရအောင်' အွန်လိုင်းတွင် https://www.birmingham.ac.uk/news/thebirminghambrief/items/2015/05/nearly- all-of-us-have-gum-disease-28-05-15.aspx (မတ်လ 2021 သို့ ဝင်ရောက်ခဲ့သည်)
5. ခံတွင်းကျန်းမာရေးဖောင်ဒေးရှင်း (2019) 'National Smile Month Survey 2019'၊ Atomik Research၊ United Kingdom၊ နမူနာအရွယ်အစား 2,003
စာတိုက်အချိန်- ဇွန်-၃၀-၂၀၂၂